26 juli 2024

Gewaarschuwd mens telt voor twee

Gabriëlle Verberne
thema-arbeidsrecht

Ontslag op staande voet voor medewerker bij niet tijdig terugkeren van vakantie.

De werknemer was gewaarschuwd dat bij niet tijdig terugkeren van vakantie ontslag op staande voet zou volgen.

De werkgever ontslaat de werknemer op staande voet nadat hij niet tijdig op het werk is verschenen. Het hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt dat dit ontslag op staande voet terecht is. Lees hieronder hoe het hof tot dit oordeel komt (ECLI:NL:GHARL:2024:4102).

Collectieve vakantiesluiting
De werkgever, een werf waar boten worden gebouwd en onderhouden, heeft in oktober 2022 haar medewerkers medegedeeld dat in 2023 de collectieve vakantiesluiting zal plaatsvinden in de weken 32 en 33. De werknemers kunnen hun vakantie verlengen met één week (week 31 of week 34).

Aanvraag vakantie door de werknemer
De werknemer vraagt in mei 2023 vakantie aan voor vier weken (week 30 tot en met 33). Dit verzoek wijst de werkgever af wegens grote drukte op het werk. Partijen gaan hierover met elkaar in gesprek, hierbij is ook een vertaalster aanwezig omdat de werknemer alleen Pools spreekt. De werkgever bevestigt het gesprek schriftelijk (ook in het Pools) met de opmerking dat als de werknemer toch vier weken op vakantie zou gaan dit ernstige gevolgen zou hebben. In een vervolggesprek krijgt de werknemer toestemming om vanaf week 30 drie weken op vakantie te gaan (week 30 tot en met 32). Met de herhaalde waarschuwing dat als hij toch vier weken aaneengesloten op vakantie zou gaan, dit ernstige gevolgen voor hem zou hebben. De werkgever bevestigt ook dit gesprek schriftelijk (ook in het Pools).

En toch gaat het mis
Op de heenweg naar zijn vakantieverblijf krijgt de werknemer een auto-ongeluk. De werknemer belt een collega met de vraag of hij de werkgever wil meedelen dat hij een auto-ongeluk heeft gehad. De collega doet dit. De werknemer brengt zijn auto naar een garage in de buurt van zijn vakantieverblijf. De werknemer gaat naar een arts, deze constateert een licht nekletsel. De werknemer is hierdoor een week arbeidsongeschikt, de werkgever ontvangt de medische verklaring en zendt deze door aan de arbodienst.
De werknemer meldt zich niet op de afgesproken maandag op het werk. De werkgever zendt hem die dag een brief (ook per mail en in het Pools) dat als hij de volgende dag niet op het werk verschijnt ontslag op staande voet zal volgen. De werknemer haalt zijn auto op woensdag op, hij is pas de daarop volgende vrijdag terug in Nederland. De werkgever ontslaat hem op die dag op staande voet, de vermelde dringende reden is dat de werknemer zich niet heeft gehouden aan de afspraken, er is sprake van werkweigering c.q. ongeoorloofde afwezigheid.

Terecht ontslag op staande voet?
De werknemer berust in het ontslag, maar verzoekt om betaling van de gefixeerde schadevergoeding, transitievergoeding en een billijke vergoeding. De kantonrechter oordeelt dat het ontslag op staande voet terecht is en wijst de gefixeerde schadevergoeding en transitievergoeding toe. De werkgever gaat in hoger beroep. Het hof oordeelt dat het ontslag op staande voet gezien de omstandigheden terecht is gegeven.

Oordeel van het hof

Is de te late terugkeer van vakantie een dringende reden?
Niet tijdig op het werk verschijnen ondanks de gemaakte afspraken kan een dringende reden voor ontslag op staande voet opleveren. Het komt verder aan op het antwoord op de vraag of alle omstandigheden van deze zaak het ontslag op staande voet ook rechtvaardigen.

Mag de werkgever de gevraagde vier weken vakantie weigeren?
Ja, de van toepassing zijnde cao bepaalt dat de werknemer recht heeft op drie weken aaneengesloten vakantie en dat de tijdstippen van aanvang en einde worden vastgesteld overeenkomstig de wensen van de werknemer, tenzij gewichtige redenen zich daartegen verzetten. De werkgever heeft tijdig de collectieve vakantie vastgesteld. De werkgever is de werknemer ter wille gekomen door hem een week eerder met vakantie te laten gaan. Hij is vooraf gewaarschuwd dat hij in week 33 weer aan het werk moest gaan en als hij langer weg zou blijven zou dit consequenties hebben.

Overmacht als gevolg van het auto-ongeluk?
De werknemer had moeten onderzoeken hoe hij op alternatieve wijze tijdig terug zou kunnen zijn. De werkgever heeft gewezen op alternatieven zoals (goede) busverbindingen. Er is geen sprake van overmacht. De werknemer had moeten onderzoeken of hij de auto op een later moment weer in Polen had kunnen ophalen of op een andere wijze naar Nederland had kunnen laten brengen. In ieder geval had hij zijn werkgever op de hoogte moeten stellen en overleg moeten plegen hoe verder te handelen.

Ontslag op staande voet disproportioneel?
Nee, de werkgever heeft voldoende aannemelijk gemaakt dat de niet tijdige terugkeer van de werknemer problemen heeft opgeleverd bij de planning van de bouw van de boten.
De persoonlijke omstandigheden van de werknemer staan ook niet aan een ontslag op staande voet in de weg.

Wel een transitievergoeding?
ja, het gedrag van de werknemer is verwijtbaar maar niet ernstig verwijtbaar. Hij had een andere keuze moeten maken dan hij heeft gedaan. Dat hij heeft gewacht totdat zijn auto weer klaar was om ermee terug te rijden naar Nederland acht het hof niet zo ernstig verwijtbaar dat er geen recht is op de transitievergoeding. Op grond van artikel 7:673 lid 7 onder c BW heeft een werknemer die ontslagen wordt geen recht op een transitievergoeding als het eindigen van de arbeidsovereenkomst het gevolg is van ernstig verwijtbaar handelen of nalaten van de werknemer.

Conclusie
De werknemer was een gewaarschuwd, een te late terugkeer van vakantie zou consequenties hebben. De gemaakte afspraken zijn door de werkgever goed vastgelegd. Gezien deze omstandigheden had de werknemer een andere keuze moeten maken dan hij heeft gedaan. Met als gevolg een terecht ontslag op staande voet.