Valt jou dat ook op? De laatste weken lees ik steeds berichtjes dat er in branche x of y wel 10% loonsverhoging is afgesproken.
De oogst van afgelopen maand: de gehandicaptenzorg, Etos, supermarkten, DB Cargo, thuis- en verpleegzorg, verffabrikant PPG. De vakbonden spreken van een inhaalslag. Met deze berichten zou er zomaar het beeld kunnen ontstaan dat 10% een normale loonsverhoging is en dat de bonden verhogingen met dubbele cijfers weten binnen te slepen.
Maar schijn bedriegt. Want wat er meestal niet bij staat, is wat de looptijd van de cao is. Het maakt natuurlijk nogal wat uit of je voor een periode van één jaar 10% afspreekt of voor twee jaar. Bij een looptijd van twee jaar is het eerlijke verhaal dat de loonverhoging per jaar 'maar' 5% is.
Maar nog belangrijker is het hele verhaal te vertellen, want ondanks dat veel zaken duurder zijn geworden, lopen we het risico onszelf in de staart te bijten. Gratis geld bestaat niet. Uiteindelijk zullen we de stijgende kosten zelf moeten betalen. Als tegenover hogere loonkosten geen extra productiviteit staat, dan lekken al die mooie stijgende cijfertjes gewoon weg in de inflatie. Want uiteindelijk leiden (te) hoge loonafspraken tot hoge prijzen die we zelf weer moeten betalen.
In oktober vorig jaar was de inflatie inderdaad schrikbarend hoog met 14,3%. Maar dat was een momentopname en ongelukkigerwijs ook het moment waarop de FNV zijn looneis vaststelde. Daarna is de inflatie scherp gedaald en staat deze op 6,1% (cpi mei 2023). De looneis van de vakbonden is echter niet meegedaald.
En deze kloof wordt nog groter: de verwachting van het CPB voor dit jaar én volgend jaar is dat de inflatie (cpi) rond 3% zal liggen. En dan heb ik het nog niet eens over alle koopkrachtreparaties van de overheid, die ervoor zorgen dat we er met zijn allen dit jaar helemaal niet in koopkracht op achteruit gaan!
Laten we dus het hele verhaal vertellen en voorzichtig zijn. Zo kunnen we voorkomen dat wat we nu als een inhaalslag zien, uiteindelijk geen terugslag blijkt te zijn.
Reinier Rutjens